Bestel het volledige nummer

Editoriaal

Peau neuve – mode d’emploi (pdf) [Nieuw kleedje – gebruiksaanwijzing]

Agenda

Actualiteit

• Luba Jurgenson: Les tueries à l’Est (pdf) [De moorden in het Oosten]
• Ada Grudzinski: Exposer les photographies des ghettos juifs en Pologne (pdf) [Fototentoonstellingen over de Joodse getto's in Polen]
  
• Isabelle Galichon: ‘La solidarité des petits gestes’ (pdf) [De solidariteit van een klein gebaar]
• Daniel Weyssow: Rwanda 94. Une tentative de réparation symbolique envers les morts (pdf) [Rwanda 94. Een poging tot symbolisch herstel voor de doden]
• Interview met Louise Moaty: L’opéra du ghetto vitrine – Luba Jurgenson: Critique (pdf) [Interview: De opera van het ‘uitstalgetto’ – Luba Jurgenson: Kritische analyse]
• Isabelle Galichon: ‘Seul dans Berlin’ (pdf) [Alleen in Berlijn]
• Gabriel Raichman: No: l’image comme trace historique (pdf) [No: Het beeld als spoor van de geschiedenis]

Het Interview

Pascal Convert: ‘J’entrouvre des portes ou des fenêtres sur des trous noirs de l’histoire’ (pdf) [Ik open deuren en vensters naar zwarte gaten in de geschiedenis]

Portfolio

Foto's van Alexis Cordesse: Rwanda, gekwetste beelden (pdf)

Dossier: Amis? Ennemis? Relations entre mémoires [Vriend of vijand? Hoe herinneringen zich tot elkaar verhouden]

• Présentation (pdf) [Voorstelling]
• Interview met Olivier Luminet (Professor Psychologie aan de UCL; auteur van België/Belgique: één staat, twee collectieve geheugens?, Snoeck, 2012): La Belgique, comme un triangle à deux côtés [België, een driehoek met twee zijden]
• Danielle Rozenberg (Institut des Sciences sociales du Politique, CNRS / Universiteit Paris Ouest): La mémoire du franquisme dans la construction de l’Espagne démocratique: Les voies incertaines d’une réconciliation nationale [De herinnering aan het Francotijdperk en de democratisch overgang in Spanje: een onzeker pad naar nationale verzoening]

• Catherine Brun (Paris III Sorbonne-Nouvelle): Histoire, ignorances, mémoire(s): Quel(s) savoir(s) pour quelle(s) mémoire(s) de la guerre d’Algérie? [Geschiedenis, herinnering en onwetendheid: Wat weten we en wat herinneren we ons over de oorlog in Algerije?]

• Meir Waintrater: La toute-puissance des victimes [De almacht van de slachtoffers]
  Israël en Rwanda, staten met allebei een eigen genocide in hun geschiedenis, worden tegenwoordig bekritiseerd omdat ze buitensporig geweld zouden gebruiken in hun betrekkingen met buurlanden. Of die kritiek nu al dan niet terecht is, ze keert telkens terug en is gericht tegen de voormalige slachtoffers en hun afstammelingen. Het argument stond centraal in de propaganda die aan de genocide voorafging, namelijk dat van een gevaarlijke kracht die achter een ogenschijnlijke zwakte verborgen gaat. Als het zwakke (het slachtoffer) zich nog in het sterke (de staat) bevindt, moeten we daaruit dan niet concluderen dat het sterke zich al in het zwakke bevond? De gewaande almacht van de slachtoffers dreigt zo vertogen te rechtvaardigen waarin ze worden gestigmatiseerd.
  
  
• Christian Biet (Universiteit Paris Ouest-Nanterre IUF): Les leçons de l’Édit de Nantes ou les théâtres de la catastrophe (XVI^e-XVII^e siècles vs XX^e-XXI^e siècles) [De lessen van het Edict van Nantes of het theater van de catastrofe (16de en 17de eeuw versus 20ste en 21ste eeuw)]
  In dit heuristische artikel worden twee perioden vergeleken die allebei gebukt gaan onder de last van een grote, moeilijk te bevatten catastrofe in het recente verleden. Toch moet er hoogst dringend over worden gesproken om ze al dan niet een plaats te geven in het leven van daarna. De twee perioden worden gekenmerkt door het opkomen en tot stand komen van twee gedachtenissen: die aan de oorlogen van de zestiende en zeventiende eeuw, meer bepaald de godsdienstoorlogen die begin zeventiende eeuw telkens weer ter sprake werden gebracht, en de gedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog en de catastrofe van Auschwitz, die bepalend is voor het heden. Telkens tracht het theater de catastrofe en het geweld op schrift te stellen, uit te beelden en er op die manier ook over na te denken. In het licht van die parallel begrijp je dat het theater, met de vragen die het stelt, het toneelmatige apparaat waarvan het zich bedient en de vormen die het hanteert, reageert op de catastrofen en de schikkingen die de macht (of de publieke opinie) aan de orde stelt betreffende de mogelijke herinnering aan de gebeurtenissen, of betreffende de vergetelheid die noodzakelijk is voor de harmonie van de wereld van daarna. De toneelproductie weifelt sindsdien tussen de plicht om te herdenken en de plicht om te vergeten, de noodzaak om op de gruwel terug te komen en de wil om die ondanks alles achter zich te laten, de onmogelijkheid om te verbergen versus de noodzaak van eensgezindheid. Om het gebeurde bespreekbaar te maken probeert ze omwegen uit via andere ruimten en tijden, via andere historische fabels.

• Philippe Mesnard: Mémoires ‘en progrès’ (II) [Herinnering ‘in progress’ (II)]
  

• Selectieve bibliographie

Varia

• Luc Rasson (Universiteit Antwerpen): Quand Hitler prend la parole. À propos de Timur Vermes, Er ist wieder da (2012) [Hitler neemt het woord. Over Timur Vermes, Er ist wieder da (2012)]
  
• Frediano Sessi (Universiteit van Mantova): Schirmeck-La Broque, Struthof
• Andreas Huyssen (Columbia University, New York): Le théâtre d’ombres: un instrument de la mémoire dans l’art contemporain (Conférence prononcée le 11 décembre 2012 à la Bibliothèque royale de Belgique dans le cadre du cycle de conférences et débats de l’ASBL Mémoire d’Auschwitz) [Het schaduwtheater: een medium voor herinnering in de hedendaagse kunst (Lezing op 11 december 2012 in de Koninklijke Bibliotheek van België, vzw Auschwitz in Gedachtenis)]

Boekhandel (pdf van de recensies)

• Recensie van drie boeken door Albert Mingelgrün:
  • Jean Molla, Sobibor, Parijs, Belin-Gallimard, 2011, 216 p.
  • Laurent Binet, HHHH, Parijs, Grasset, 2010, 446 p.
  • Dominique Sigaud, Franz Stangl et moi, Parijs, Stock, 2011, 224 p.

• François Saintonge, Dolfi et Marilyn, Parijs, Grasset et Fasquelle, 2013, 287 p.
  Recensie door Karine Roy
• Valentine Goby, Kinderzimmer, Parijs, Actes Sud, 2013, 224 p.
  Recensie door Isabelle Galichon
• Jacques Le Rider, Les Juifs viennois à la Belle Époque, Parijs, Albin Michel, 2013, 354 p.
  Recensie door Colette Gutman
• Yannick Malgouzou, Les camps nazis: Réflexions sur la réception littéraire française, Parijs, Classiques Garnier, 2012, 616 p.
  Recensie door Paul Bernard-Nouraud
• Annie Epelboin, Assia Kovriguina, La littérature des ravins, voorwoord door Catherine Coquio, Parijs, Robert Laffont, 2013, 288 p.
  Recensie door Michel Enaudeau
• Gordon J. Horwitz, Ghettostadt: Lodz et la formation d’une ville nazie, Parijs, Calmann-Lévy/Mémorial de la Shoah, 2012, 375 p.
  Recensie door Michel Enaudeau
  Recensie door Jean-François Forges
• Geoffrey Grandjean, Jérôme Jamin, La concurrence mémorielle, Parijs, Armand Colin, 2011, 256 p.
  Recensie door Anthony Michel
• Ladislaus Löb, L’affaire Kasztner: Le Juif qui négocia avec Eichmann, Waterloo, André Versaille, 2013, 302 p.
  Recensie door Henri Goldberg
• Sylvie Lindeperg, La voie des images: Quatre histoires de tournage au printemps-été 1944, Lagrasse, Verdier, 2013, 282 p.
  Recensie door Anne Roche
• Henry Rousso, La dernière catastrophe: L’histoire, le présent, le contemporain, Parijs, Gallimard, 2013, 352 p.
  Recensie door Nancy Berthier

Woordenboek van de Getuigenis en de Herinnering

• Mylène Herry: Commission de la Vérité et de la Réconciliation (CVR): Le cas péruvien [Commissie voor Waarheid en Verzoening: het voorbeeld van Peru]
  
• Paul Bernard-Nouraud: Muselmann
• Isabelle Galichon: Récit de soi [Zelfvertelling]
  
• Régine Waintrater: Témoignaire [De persoon die de getuigenissen afneemt]
  
• Frédéric Crahay: Tourisme mémoriel [Herinneringstoerisme]
  
• Luba Jurgenson: Trace [Spoor]
  
• Frediano Sessi: Zone grise [Grijze zone]
  
• Daniel Weyssow: Site mémoriel: Les caves de la Gestapo à Bruxelles [Herdenkingsplek: de Gestapokelders in Brussel]
  

Niet te missen (pdf)

Herinneringslabo

Rémi Korman (EHESS - École des Hautes Études en Sciences Sociales): Rwanda: Vingt ans après: mémoire du génocide des Tutsi [Twintig jaar later: gedachtenis van de Tutsi-genocide]

Terug naar de lijst