Nieuwsbrief van Stichting Auschwitz nr. 54 - maart 2023

Studiedag ‘80 jaar van de aanval op het 20ste transport’, 19 april 2023

Vzw Auschwitz in Gedachtenis/Stichting Auschwitz in samenwerking met het Joods Museum van België presenteren een studiedag voor de 80ste verjaardag van de aanval op het 20ste transport, op woensdag 19 april van 10u tot 16u in het Joods Museum van België in Brussel.

Deze studiedag, gewijd aan het 20ste transport, zal de gelegenheid bieden om, 80 jaar na zijn vertrek uit de Dossinkazerne, de aard van de gebeurtenissen en ontsnappingen die zijn tocht naar de Duitse grens hebben gekenmerkt, in herinnering te brengen.

De voorbereidingen van de ontsnappingen, de opzet van de aanval op Boortmeerbeek door Youra Livschitz, Jean Franklemon en Robert Maistriau, en de impact van de ervaringen van deze ontsnapten en verzetshelden op hun kinderen en kleinkinderen komen aan bod.

Lees meer ...

Fototentoonstelling over de ‘Vluchtlandschappen van het 20e konvooi’

Het Joods Museum van België presenteert, in samenwerking met vzw Auschwitz in Gedachtenis/Stichting Auschwitz, de tentoonstelling ‘236 – Land(es)capes from the 20th Convoy’ die een artistieke kijk op een uitzonderlijke episode in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog toont.

Op 19 april 1943 verliet het 20e transport het doorgangskamp Mechelen om 1.631 Joden naar Auschwitz te deporteren. Dankzij verzetsacties, zowel binnenin als buiten de wagons, wisten 236 van deze gedeporteerden uit de trein te springen die hen naar de vernietiging zou leiden.

Deze daad van rebellie is uniek in West-Europa tijdens het naziregime.

Lees meer ...

Studiedag ‘De Redding van de Joodse kinderen in bezet België’, 26 mei 2023

De studiedag ‘De Redding van de Joodse kinderen in bezet België’ wordt voorgesteld door Stichting Auschwitz en de vzw Auschwitz in Gedachtenis, op vrijdag 26 mei van 9u tot 16u30 in CEGESOMA in Brussel.

Lees meer ...

Literair samenkomen ‘Vrij verhaald’, 10 mai 2023

Vzw Auschwitz in Gedachtenis en Stichting Auschwitz organiseren het literaire samenkomen ‘Vrij verhaald’ in boekhandel Passa Porta in Brussel op woensdag 10 mei om 20 uur.

10 mei 1933: De nazi’s verbranden de boeken die niet beantwoorden aan hun ideologie
10 mei 2023: Wij vieren de vrijheid van cultuur

Lees meer ...

• Sporen van herinnering nr. 47 (pdf): De daders: Deel 3

• Sporen van herinnering nr. 48 – juni 2023: De daders: Deel 4

Op dinsdag 28 maart nodigen het Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie (BCH) en het Wij-Zij Netwerk u uit voor de studiedag: ‘Samen leren uit het verleden: Hoe omgaan met gevoelige thema’s?’.

Gesprekken over het verleden kunnen oncomfortabel aanvoelen of spanningen oproepen in het onderwijs. Professionals weten vaak niet hoe ze deze onderwerpen op een creatieve manier kunnen aanbrengen. Hoe kunnen we beter omgaan met de weerstand die kan ontstaan bij het aanhalen van deze thema’s? En hoe kan je je zelf meer comfortabel voelen bij het voeren van een ongemakkelijk gesprekken?

BELvue Museum, Brussel

Meer informatie en inschrijving

Op zondag 30 april organiseert Kazerne Dossin maar liefst twee boekvoorstellingen. Onze colllega Johan Puttemans stelt het boek De Stem van Anna van schrijfster Nuphar Nevo voor. Auteur Adolphe Nysenholc presenteert Bubele Schaduwkind samen met vertaler, poëet en academicus Stefaan van den Bremt. 

De Stem van Anna vertelt het verhaal van Anna Grünfeld-Landau. Anna zag het levenslicht in 1936 in Antwerpen. Als Joods meisje riskeerde zij, zoals zovelen, naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd te worden. Zover kwam het echter niet, want de kleine Anna kon – in tegenstelling tot haar broers en zus – in veiligheid gebracht worden als ‘ondergedoken kind’. Schrijfster en millennial Nuphar Nevo was zodanig onder de indruk van Anna’s verhaal, dat het haar persoonlijke missie werd om de getuigenis in een boek te vereeuwigen.

In Bubele Schaduwkind geeft auteur Adolphe Nysenholc het woord aan het kind dat hij was tijdens de Holocaust. Als driejarige dook hij onder bij Vlamingen in Brussel. Elke dag wachtte hij, spelend met zijn schaduw, op de terugkeer van zijn gedeporteerde ouders. Na de bevrijding beseft Adolphe dat hij zijn ouders nooit meer zal zien. De kinderlijke impressies, de stijl en het woordgebruik geven een blik in het leven van de kleine Joodse jongen.

Dr. Veerle Vanden Daelen, Adjunct-directeur en Coördinator Collecties & Onderzoek in Kazerne Dossin, modereert.

Kazerne Dossin, Mechelen

Meer informatie en inschrijving

Het lot van homo’s en lesbiennes tijdens de Tweede Wereldoorlog werd lange tijd miskend. De overgrote meerderheid van de bevolking was niet op de hoogte. De tentoonstelling brengt hun precaire situatie aan het licht in België en buurlanden Duitsland, Frankrijk en Nederland.

Op basis van een waaier aan documenten – de meeste werden in België nooit eerder getoond – gaat deze expo op zoek naar antwoorden. De expo plaatst de vervolging van homoseksuele mannen en vrouwen tijdens het naziregime in een ruim geografisch kader en belicht deze onderdrukking over een langere periode.

De tentoonstelling begint met een overzicht van de eerste homobewegingen van eind 19e eeuw tot de jaren 1930 en belicht daarna de vervolging van homo’s en lesbiennes, voornamelijk onder het naziregime. Ze schetst een beeld van de onderdrukking in verschillende Europese landen. De expo eindigt met de evolutie die de herdenking en erkenning van slachtoffers doormaakte vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog tot nu.

Tot 10 december 2023 in Mechelen.

Meer informatie

Chantal Akerman, Marianne Berenhaut, Sarah Kaliski en Julia Pirotte zijn kunstenaars. De één maakt films, de ander sculpturen, nog een ander is schilder, de laatste is fotograaf. Vier Joodse vrouwen, verschillende generaties, geëmigreerd of geboren uit staatloze ouders die Oost-Europa en de vervolgingen waren ontvlucht in de jaren 1930. Alle vier woonden ze in Brussel en hebben ze gemeen dat ze – rechtstreeks of via hun familieleden – de bezetting hebben meegemaakt, de deportaties hebben gezien of zelf ervaren, de catastrofe hebben overleefd.

‘Four Sisters’ is een tentoonstelling in koor die de blik volgt van deze vier figuren, wier bestaan, samen genomen, een hele eeuw geschiedenis omvat, waar gebeurtenissen en plaatsen, vernietiging en emancipatie, politieke transformaties en intieme experimenten in elkaar haken.

Tot 27 augustus 2023 in Brussel.