In 2017 vertoont de vzw Auschwitz in Gedachtenis reeds voor de derde keer een reeks films in de Brusselse Cinema AVENTURE, dit jaar met het thema “Een verloren jeugd”. De derde film is IDI I SMOTRI.

We zetten de filmclub “VERDOKEN BEELDEN” verder met zes filmvertoningen.

Noteer volgende datum van de filmclub:

• Dinsdag 30 mei 2017 om 19u30

Idi i Smotri [Come and See] – Elem Klimov (1985 / Sovjet-Unie / 140 min.)

Met: Alexeï Kravtchenko, Olga Mironova, Liubomiras Laucevicius, Vladas Bagdonas, Victor Lorenz...

Met open mond, de handpalmen in een opperste staat van verbijstering tegen de kaken gedrukt (een beetje zoals in Munchs schilderij “De schreeuw”), en alsmaar “Dit hou je niet voor mogelijk!” uitroepend: zo kijk je naar “Come and See”, een Russische oorlogsfilm die – aangrijpender dan “Platoon”, compromislozer dan “Saving Private Ryan” en gedurfder dan “Schindler’s List” – de oorlogshorror griezelig dichtbij brengt.
De reis naar het inferno begint nog redelijk lichtvoetig, met de veertienjarige Florya die zich – tot ontzetting van zijn snikkende moeder – enthousiast klaarmaakt om samen met een groep partizanen de bossen van Wit-Rusland in te trekken om er tegen de nazi’s te vechten. Met een pet op zijn kruin, een koffer in zijn hand en een brede lach op zijn gezicht (geestig plaatje!) staat hij in zijn armtierige huisje de partizanen op te wachten, klaar voor het grote avontuur; maar de lach zal snel worden geveegd.
In het begin lijkt het partizanenkamp nog een beetje op een plezierig scoutskamp: iedereen poseert vrolijk voor de fotograaf en de mannen zetten het op een gieren wanneer iemand door een stoel zakt. Maar een Duits verkenningsvliegtuig (dat een door merg en been snijdend elektronisch gebrom lijkt uit te stoten) maakt een einde aan de gezelligheid, en ineens zwaaien de poorten van de hel wijdopen en treden we samen met Florya het purgatorium binnen. “Come and see,” lijkt regisseur Elem Klimov te willen zeggen, “kom maar eens mee met mij en ik zal u laten zien wat oorlog is; ik zal u laten zien wat de nazi’s in mijn land hebben aangericht; en ik zal ervoor zorgen dat u de beelden nooit meer vergeet.” U bereidt zich dus maar beter voor op een memorabele trip: de gruwel die Klimov ons voorschotelt, bundelt de apocalyptische kracht van Picasso’s “Guernica” met de donkerste visioenen van Hieronymus Bosch, aangevuld met de wreedheden uit Jerzy Kosinki’s “De geverfde vogel”.
De pancarte die de overigens verbluffende eindbeelden voorafgaat, informeert ons dat de nazi’s tijdens hun doortocht door Wit-Rusland 628 dorpen hebben platgebrand, telkens met de inwoners erbij.
Deze film wordt vaak geroemd om zijn realistische weergave van de oorlogsgruwel, maar de beelden hebben vaak ook iets droomachtigs. Na een bombardement is het alsof de halfdoof geworden Florya de realiteit door een soort droomfilter ervaart; in zijn oren weerklinken bevreemdende soundscapes; wat hij rond zich ziet, heeft de geheimzinnige kracht van een hallucinatie. Op het einde van zijn odyssee is de lachende knaap verworden tot een 14-jarig wrak; het gezicht vol rimpels, het haar volledig grijs geworden, nauwelijks nog in staat om een woord uit te brengen. En reken maar dat ook u er op het eind enkele grijze haren bij zult hebben; wie aan “Come and See” begint, kan niet anders dan de tocht volbrengen. Klimov, die als kind het beleg van Stalingrad meemaakte, baseerde “Come and See” op zijn eigen ervaringen: “Ik ben in de hel geweest,” zo zei hij ooit, “en als ik alles wat ik toen heb gezien in mijn film had gestoken, dan zou zelfs ík hem niet hebben kunnen bekijken.
“Come and See” was de laatste film die Klimov regisseerde; achteraf verklaarde hij dat dit de film was die hij al zijn hele leven lang had willen maken, en dat hiermee alles wat hij had willen zeggen, gezegd was. Hij overleed in 2003 in Moskou. Omdat “Come and See” ook nog op visueel vlak een verbluffend meesterstuk is, is een extra reden om hem te zien.
En ook omdat “Come and See” je – en sorry dat we nu even überklef uit de hoek komen – achterlaat met de ongelooflijke aandrang om je vrienden en je geliefden in de armen te nemen en heel lang vast te houden.
“Come and See”: een Russisch meesterwerk dat u tenminste één keer in uw leven moet gezien hebben.

(Erik Stockman).

Officiële trailer

Praktisch:

Alle projecties zullen plaatsvinden om 19u30 in:
CINEMA AVENTURE
Centrumgalerij
Kleerkopersstraat 57
1000 Brussel

Prijs: € 6,00

U hoeft niet te reserveren voor deze vertoning. Het volstaat uw ticket aan de kassa te nemen n.et voor de aanvang van de film.

• Vorige
• Volgende