De apotheker bundelde in 1947 persoonlijke verhalen in zijn memoires. Tot in de jaren tachtig bleven die in het communistische Polen moeilijk bespreekbaar. Pankiewicz’ doen en laten werd nauwgezet gevolgd door de staatsveiligheid die hem ook als ‘stille medewerker’ wilde inschakelen. Net als tijdens de nazibezetting slaagde hij erin alle controle te omzeilen.

Voor dit boek kon Rony R. Boonen ook spreken met mensen die Tadeusz Pankiewicz van nabij gekend hebben.

 

 

Tadeusz Pankiewicz (1908-1993) werd, als Poolse staatsburger en apotheker, vanaf de eerste dag van de oprichting van het getto de enige niet-Joodse inwoner ervan. Aanvankelijk slaagde hij erin om aan de aandacht van de nazi’s te ontsnappen, maar later wilde de bezetter, hem met alle macht uit het getto verwijderen. Als eigenaar van de apotheek deed hij dan ook alles wat in zijn macht lag om de beslissingen van de Duitse overheid steeds opnieuw uit te stellen. Hij slaagde in zijn opzet en was dus al die tijd getuige van de meest gruwelijke misdaden tegen de weerloze Joodse bevolking. Samen met zijn medewerksters Irena, Helena en Aurelia stond hij dag én nacht ten dienste van de lijdende Joodse bevolking. In alle stilte schreef hij wat alles op wat er in het getto gebeurde: de razzia ’s of Aktionen, de vernederingen, de misdaden tegen de menselijkheid en de dagdagelijkse strijd om te overleven. Nauwkeurig noteerde hij de namen van de collaborateurs, de verraders en de opportunistische medewerkers van de nazi’s, van de slachtoffers en van hun beulen. In 1947 schreef hij zijn herinneringen op. In het getto was de apotheek uitgegroeid tot een écht toevluchtsoord waar de bewoners dag en nacht hun verhaal kwijt konden. Vele slachtoffers hebben er dan ook bij hem op aangedrongen om hun kroniek op te schrijven, om te getuigen van wat er allemaal was gebeurd. Voor dit boek slaagde de auteur erin nog enkele laatste getuigen over Tadeusz te interviewen.